Bezienswaardigheden Kaag

Het dorp Kaag, ook wel De Kaag genoemd, is gelegen op het Kagereiland. De naam is afgeleid van Kaghe of Caghe, wat buitendijks land betekent. Tot in de zestiende eeuw was Kaag het grootste dorp van de gemeente Alkemade. Hieronder vindt u alle bezienswaardigheden van het dorp.

Tante Kee, Julianalaan 14

Een familie Zwetsloot woonde hier vroeger en had er een kruidenierszaak waar later ook gedestilleerde dranken over de toonbank ging. Door een speciale opeenvolging van gebeurtenissen begon de familie in het pand ook een pannenkoekenrestaurant dat verder uitgroeide tot een compleet restaurant. Dit leverde zoveel activiteiten op dat het winkeltje werd gesloten. De familie Zwetsloot is enige decennia geleden vertrokken van Kager eiland en hun restaurant werd voortgezet door verschillende uitbaters. Momenteel wordt Tante Kee beheerd door Raymond Reeb en Kim Edwards en zij voeren daarbij de vlag van Jeunes Restaurateurs d' Europe.

Voor de verbouwing en uitbreiding van de keuken was in de noordwand van het voormalige winkeltje een gevelsteen zichtbaar. Deze is nu aan het gezicht onttrokken, maar nog wel aanwezig. De gevelsteen "De Meermin" is afkomstig uit de gevel van een daggelderswoning van boer Nell [Julianalaan 12]. Hij verkocht het huisje aan de heer J.H.C. Voorhoeve uit Den Haag die het kunstwerkje, gemaakt door Pam G. Rueter in de gevel liet metselen. Tante Kee kreeg waarschijnlijk bij de afbraak van het huisje, "De Meermin" in handen. We moeten het verder doen met een foto en uiteraard het prachtig gerestaureerde en uitgebreide pand, dat in 2017 verder werd verfraaid met een vernieuwd terras en steigers aan de waterzijde.

Julianalaan 18

Na Tante Kee volgt het als woonhuis in gebruik zijnde oude boerderijtje waar ooit een familie Loogman een groentehandel had. Ook vanaf het water vormt dit pand met dat van de buren, Tante Kee en nummer 20 het doorkijkje naar de Nederlands Hervormde Kerk, een van de prachtige stukjes Kaag. 

Nederlands Hervormde Kerk, Julianalaan 7

Tegenover de Kerkwijk – het insteekhaventje dat uitkomt op het Gravenwater – staat het Nederlands Hervormde kerkje. Deze kerk staat hier sinds 1873. Voor de reformatie stond hier een kapel toegewijd aan Maria Magdalena, die behoorde bij de R.-K. parochie van Sassenheim. De Protestantse gemeente op Kaag is ouder dan het huidige kerkje en dat geldt ook voor verschillende waardevolle voorwerpen die nog uit de vroegere kapel stammen. Zo is er een zilveren avondmaalstel uit1654, tinwerk en de koperen lezenaar uit de 18de eeuw, een Statenbijbel die in 1729 bij Pieter en Jacob Keur in Dordrecht werd gedrukt en een voorzangersbijbel uit 1768, afkomstig uit de Amstelkerk in Amsterdam. In de kerk hangen twee koperen kronen evneeens uit de 18de eeuw. Eén ervan heeft drie schildjes met het wapen van Wassenaar, een boeier onder zeil, voorzien van vlaggen en de naam Johannes Huybertse van Daale erop. De luidklok, door P.Hemony in 1675 gegoten in Amsterdam en het uurwerk, inmiddels wel gerestaureerd, zijn ook ouder dan de kerk zelf.

De luidklok werd op 28 april 1943 door de bezetter uit de toren gehaald om net als veel andere exemplaren als grondstof te dienen voor de nazi-oorlogsindustrie. De schipper die het transport verzorgde, liet zijn schip zinken op het IJsselmeer. Na de oorlog werden schip en ladinggeborgen en in 1946 hing de klok weer in de toren.

Voor meer informatie: www.protestantsegemeentekaag.nl

Julianalaan 20-22

Wederom een prachtig onderhouden pandje. Ditmaal geen replica maar een grondig gerestaureerd huisje. Vroeger heeft ene professor Visser er met zijn gezin gewoond. Hij heeft de toen nog twee huisjes in oude stijl hersteld en de huidige bewoners hebben de restauratie doorgevoerd maar de twee huisnummers gehandhaafd. Zowel van het water als van de weg een sieraad voor Kaag.

Julianalaan 26

Hier woont de laatste beroepsvisser van het eiland: dhr J.A.van Nieuwkoop. Vroeger werd dit huisje door twee families bewoond en werd hier ook een postkantoortje gerund. Dit ging later naar de Buitenkaag, maar ook daar is het inmiddels weg. Naar het bouwjaar van dit huisje kunnen we slechts gissen, oud is het wel. Ook de iets over de weg gegroeide eik heeft een imposante leeftijd. Aanvaringen met verschillende voertuigen hebben deze stoere eik weliswaar beschadigd, hij is echter steeds als winnaar uit de strijd gekomen.

"Vogelskamp", voorheen "Lombok"

De geschreven geschiedenis van dit eilandje gaat terug tot 1525. Het behoorde tot het bezit van de Abdij van Rijnsburg en werd ten minste tot 1895 verpacht als bosperceel voor de houtproductie. Latere eigenaars boerden op het eiland. Het hooi voor het vee werd per praam aangevoerd. Uit die tijd stamt een briefkaart waarop het eilandje de naam "Lombok" droeg. Momenteel heeft het slechts een woonbestemming en er worden sloepen en zeilboten afgemeerd. 
Op oude topografische kaarten is het eilandje door een brug verbonden met Kaag. De brug is echter op enig moment verdwenen en tegenwoordig gebruiken de bewoners een voetgangerspontje dat met de hand wordt 'overgedraaid', om op Kager eiland te komen. Vogelskamp behoorde overigens tot de gemeente Warmond, dat per 1 januari 2008 door een fusie met Voorhout en Sassenheim, opging in de gemeente Teylingen. Kag maakte sinds jaar en dag deel uit van de gemeente Alkemade. Met ingang van 1 januari 2009 hield echter ook de gemeente Alkemade op te bestaan. Na de fusie met Jacobswoude is Kaag een van de elf dorpjes die samen de fusiegemeente Kaag en Braassem gestalte geven. 

Het Kaagse "oog van de naald"

De Julianalaan is smal en wettelijk beperkt tot voertuigen met een maximale breedte van 2.20 m. De bottle neck bevindt zich tussen Julianalaan 17 en Julianalaan 30 ["De oude zeilmakerij"] waar ooit Brugt de Ruiter woonde. Op 17 woonde vroeger een familie Zwetsloot. In de vijftiger jaren later trok Adriaan Elstgeest die met dochter Cor trouwde, in bij zijn schoonmoeder. De oude mevrouw Zwetsloot is overleden en Adriaan Elstgeest en zijn vrouw vertrokken na de opsplitsing van de werf Akerboom en Van Lent, met Hein Akerboom mee naar Lisse. Adriaan en Cor zijn inmiddels ook overleden.

Julianalaan 19, Hotel Orion

In de voormalige jeugdherberg is na grondige restauratie en substantiële uitbreiding het budgethotel Orion gevestigd. Dit hotel beschikt over een vijfentwintigtal kamers en moderne faciliteiten om onder andere conferenties, congressen en seminars te accommoderen. Over de parkeerplaats heb je hier een prachtig zicht op de polder en de Kagermolen bij de Keverhaven.

"De Oude School", Julianalaan 36

Hier stond inderdaad de oude dorpsschool. Het huidige pand is een zeer goed geslaagde replica. Het originele schoolgebouwtje had geen dakkapellen en blinden, die zijn later aangebracht. De huidige bewoners hebben de kleur van de luiken historisch verantwoord aangepast. Het waren enige jaren geleden nog rode zandlopers op een wit vlak. Achter de drie ramen bevonden zich in de schoolfase twee klassen en achter het huis was een speelplaatsje. Vanaf de weg heb je over de inrit en de tuin een aardig zicht op de plas.

Julianalaan 25

Het schattige huisje van de familie Biemond is oorspronkelijk een zogenaamde daggelderswoning uit het begin van de 19de eeuw. De vaste knechten van boer Nell [Julianalaan 13] woonden hier. Ooit stond op de plaats van "De Overkant" [Julianalaan 21] een soortgelijk huisje dat werd bewoond door de familie van Nieuwkoop.

Julianalaan 42

Vroeger woonde hier de nachtwaker van Kaag. Deze familie Vlugt had ook wat vee. Op de plaats van de bomen, links tegen het water, stond een hooiberg. Vlugt verkocht ook petroleum. De laatste vaste bewoner was een bekende Kager, Karel Bruns. Het huisje wordt in vrijwel iedere fotoserie over Kaag opgenomen en ontbreekt dan ook niet in deze opsomming. Het is een schitterend plekje, dat bij harde (zuid)westenwind alle geneugten van de lage wal biedt.

Zuivelboerderij Van Ruiten, Julianalaan 29

Een stukje karakteristiek Kaag, de boerderij van de familie Van Ruiten. Met het enige jaren geleden vernieuwde, riet gedekte dak maakt deze oude boerderij prachtigj. De familie bereidt zelf kaas en boter in de tijd dat de koeien dagelijks in de wei lopen. 's Winters, als de dieren zich in de moderne loopstal ophouden wordt er geen kaas of boter gemaakt. De familie gooit hoge ogen bij de jaarlijkse boerenkaaskeuringen, met haar Leidse kaas, een erkend streekproduct.

De Zegen

In het Dirk van Nieuwkoopplantsoentje [hoek Julianalaan-Beatrixlaan] staat een monumentje met als opschrift: "HY WERKTE MET ZEGEN". Het stelt een zegen [soort visnet] voor waarmee Dirk van Nieuwkoop en zijn familieleden visten. Het is gemaakt door de heer de Baat jr., een zoon van meester de Baat, een inmiddels overleden, bekende Kaagse schoolmeester. Dirk overleed op 23 juli 1965 en als herinnering aan hem realiseerde de gemeente Alkemade het plantsoentje hier midden op Kaag. Dirk zette zich actief in voor allerlei dorpse activiteiten.

"De oude bakkerij", Julianalaan 52

Aart van Asselt had hier in vroeger jaren een broodbakkerij. Van het keurig onderhouden pand herinnert alleen het bovenlicht van de voordeur aan het edele bakkersambacht. Kagerwerf en het dorpspleintje. Geen echte bezienswaardigheid, maar wel het vermelden waard: de Kaagse speeltuin. 
Onze jonge gasten en bewonertjes kunnen zich hier uitleven en op het pleintje staan banken zodat even kan worden gerust. Door een stratenmaker is hier in 2012 het wapen van Kaag opnieuw uitgebeeld, nadat de eerste, meer subtiele en naar mijn mening mooiere versie wegens ophoogwerkzaamheden werd verwijderd.  De leilinden geven het geheel een knusse beleving.

"Het Witte Huis", Julianalaan 37 

Sinds jaar en dag wordt dit mooie pand bewoont door de familie Loogman, momenteel Piet Loogman. Tot enige jaren geleden bestierden hij met zijn inmiddels overleden broer Jan en zus Nel een winkeltje waar onder andere kruidenierswaren, brood en zuivel te koop waren. Voordat de familie Loogman hier haar intrek nam woonde meester de Groot op dit adres.

De Twee Wilgen, Julianalaan 66

Een prachtig pand waarin eetcafé De Twee Wilgen in is gehuisvest en voor uw "hapjes en sapjes" zorg draagt. Het pand is het enige echt oude pandje aan de zuidzijde van het eiland.